Wzrok, słuch, dotyk, smak i węch – pięć zmysłów, dzięki którym eksplorujemy każdy element otaczającej nas rzeczywistości. Używasz zmysłów w każdej minucie swojego życia, więc prawdopodobnie nie myślisz o tym, jak bardzo są one ważne. Odgrywają równie ważną rolę w życiu Twojego kota, choć działają inaczej. Przyjrzyjmy się, jak kot używa swoich zmysłów i jaka jest między nimi różnica!
Chociaż kot ma bardzo wyostrzone zmysły, nie może oglądać telewizji ani korzystać z komputera. Aby widzieć, kot musi przenosić oczy z jednego punktu do drugiego lub odwracać głowę. Oczy kota są ustawione nieco z boku głowy, co daje im lepszą mobilność i pozwala widzieć niemal przed sobą (pole widzenia około 200 stopni). W wyniku ewolucji zmysły kota przystosowały się do potrzeb tych zwierząt. Poziom wyostrzenia poszczególnych zmysłów jest podobny u kotów domowych (zarówno domowych, jak i wolno żyjących) oraz dużych, dzikich przedstawicieli gatunku kotowatych. Jednak, gdy zaczniesz porównywać zdolności sensoryczne kota i człowieka, zauważysz dość duże różnice.
Chociaż używamy tych samych zmysłów, koty są bardzo wrażliwe niż ludzie.
Wzrok. Patrząc na różnice między zmysłami ludzi i kotów, ważne jest, aby zwracać uwagę na swój wzrok. Koty mają ostry wzrok, zwłaszcza w jasnym świetle, ale w ciemności nie jest tak dobry jak nasz. W wyniku przystosowania się do nocnych polowań koty mają w oczach ogromną liczbę światłoczułych komórek zwanych pręcikami. Ich światłoczułe komórki są 5 razy bardziej wrażliwe na światło niż nasze. Jeśli złapiesz swojego kota wpatrującego się w pusty róg pokoju, nawet po włączeniu wszystkich możliwych świateł, nie martw się – w pokoju nie ma ducha ani zjawy w kształcie kota. Człowiek widzi dobrze z odległości około 30 metrów, a kot tylko 6 metrów. Z drugiej strony Twój pupil ma nieco szerszy kąt widzenia, dzięki czemu może widzieć więcej bez odwracania głowy. Co ciekawe, nawet jeśli obraz nie jest ostry, może zobaczyć interesujący obiekt lub inne zwierzę, ponieważ jego oczy są bardzo wrażliwe na ruch. Oczywiście największą przewagą zmysłu wzroku kota nad człowiekiem jest zdolność widzenia o zmierzchu iw ciemności. Koty widzą w całkowitej ciemności, ale tylko z odległości około 60 cm. Charakteryzują się bardzo dobrą ostrością wzroku – koty potrafią rozróżniać obiekty w odległości do 1 mm! Mają też świetną zdolność do przetwarzania informacji wizualnych. Możesz tego nie widzieć, ale twój kot widzi odcienie szarości, nawet w jasnym i słabym świetle. Koty widzą i rozróżniają jednocześnie różne odcienie kolorów. Im jest ciemniej, tym wzrok ludzki ma coraz większe problemy z rozpoznawaniem obiektów, nawet z niewielkiej odległości. Tymczasem u kota źrenice rozszerzają się o zmierzchu i wpuszczają więcej światła. Dzięki temu dzikie koty mogą polować również w ciemności.
Słuch. Uszy kota mają zdolność poruszania się niezależnie od siebie. To niesamowita umiejętność, która pozwala im reagować na dźwięki dochodzące z różnych kierunków. Można powiedzieć, że to super moc kota, której ludzie nie mają. Ogólnie rzecz biorąc, zwierzęta te mają tak zwane małżowiny uszne (które są jak nasze uszy), ale ich kształt i położenie pozwalają im odbierać dźwięki z różnych kierunków bez poruszania głową. Zdolność kota do słyszenia dźwięków dochodzących z różnych kierunków jest ponad dwukrotnie większa niż ludzki zmysł słuchu.
Mimo, że słyszymy, nasz słuch jest raczej słaby, w przeciwieństwie do kotów – mamy bardzo dobry słuch w porównaniu z innymi zwierzętami. U kotów jest znacznie lepiej. To najbardziej uderzająca różnica. W przypadku dźwięków niskich słuch kota jest podobny do ludzkiego, jednak ucho kota jest znacznie bardziej wrażliwe na dźwięki wysokie. Zwierzę słyszy dźwięki, których nie potrafi człowiek. Szczególnie ważna jest dla niego umiejętność usłyszenia ultradźwięków emitowanych przez gryzonie. Tak więc, jeśli Twój kot zdecyduje się na polowanie na myszy, usłyszy je, nawet jeśli znajdują się do 30 cm pod ziemią i około 2 cm szerokości – jest to dla człowieka absolutnie niemożliwe.
Umiejętność odróżniania pisków od dźwięków tła wzrasta wraz z wiekiem kota. Kociak nie potrafi odróżnić dźwięku od przedmiotu, ale już po pierwszym pierzeniu zaczyna rozpoznawać dźwięki dochodzące z przedmiotu i uczy się odróżniać każdy specyficzny dźwięk wydawany przez jego właściciela lub członków rodziny.
Zdolności słuchowe kotów są niewątpliwie wyższe niż u ludzi. Koty wychodzące wykorzystują słuch podczas polowania np. na myszy.
Dotyk. Niektóre koty unikają pieszczot ze względu na dużą wrażliwość na dotyk. To, co uważamy za przyjemne, może powodować u nich dyskomfort. Z kolei u ludzi uczucie dzieli się na powierzchowne i głębokie. Pierwsza jest związana ze skórą, a druga z mięśniami lub stawami. U kotów za czucie odpowiadają również wąsy, które znajdują się nie tylko wokół ust i potocznie nazywane są wąsami. Koty mają wąsy na szczęce, wokół oczu, nawet na stawach łokciowych i skokowych. I są bardzo wrażliwe zarówno na głęboki, jak i powierzchowny dotyk. Długość wąsów jest 2-3 razy dłuższa od ciała kota. Trudno opisać, ile nerwów w nich pracuje. Wąsy znajdują się również na brwiach i na łapach. Zawierają receptory czuciowe o unikalnych zdolnościach, takich jak wychwytywanie ruchu powietrza. Z kolei u ludzi włosy pełnią funkcję ochronną przed czynnikami zewnętrznymi. Smak. Pomiędzy człowiekiem a kotem można zaobserwować dość duże różnice w wyczuciu smaku. U zwierzęcia język służy do zbierania pokarmu, ale pełni również bardzo ważną rolę higieniczną, ponieważ jest pokryty szorstkimi brodawkami. To sprawia, że kot mniej odczuwa smaki.
Z drugiej strony na ludzkim języku znajdują się kubki smakowe, podzielone na kilka stref. Pozwalają rozpoznać spożywaną żywność po smakach: słodkim, słonym, gorzkim i kwaśnym.
Zapach. Koty mają węch bardzo podobny do ludzkiego. Jednak lepiej rozpoznają zapachy i szybciej niż my potrafią znaleźć źródło zapachu. Doskonale zdają sobie sprawę z wielu niebezpieczeństw czyhających na nich, takich jak zła pogoda czy możliwe choroby. Dlatego koty wolą pozostać w schronie i nie wychodzić podczas złej pogody lub gdy źle się czują.
Wewnątrz nosa znajdują się dwa rodzaje narządów odpowiedzialnych za węch – błona śluzowa i opuszki węchowe. Chociaż ludzie i koty mają te same zmysły, ich zdolności różnią się od siebie. Podobnie jest ze zmysłem węchu. Czy wiesz, że Twój zwierzak ma od 5 do 40 razy więcej komórek węchowych niż człowiek? Oznacza to, że jego zmysł węchu jest znacznie bardziej wyostrzony.
To bardzo cenna umiejętność dla kota. Zwierzę używa węchu tak jak słuchu. Zanim zobaczy przedmiot, jest w stanie nie tylko go usłyszeć, ale i poczuć. Ułatwia to zarówno zdobycie pożywienia, jak i uniknięcie niebezpieczeństwa.
Eksperci uważają, że zdolność kota do wąchania jedzenia jest bardzo wysoka. Również zmysł węchu odgrywa rolę w rozrodzie i ciąży, ponieważ dostarcza kotom informacji o wrogach i potencjalnej zdobyczy. Kot może łatwo zidentyfikować potencjalne źródła pożywienia po zapachu. Dlatego też koty są łatwiejsze do wyszkolenia niż psy. Umiejętność ta pozwala im szybciej i łatwiej przyzwyczaić się do nowych miejsc, ale jednocześnie czyni ich bardziej podatnymi na ataki.
Koty, podobnie jak ludzie, mają węch związany ze zmysłem smaku, ale cechy tego związku są inne. Zmysł węchu mężczyzny jest zaburzony podczas kataru, przez co odczuwa mniej smaków. Z drugiej strony kot ma u podstawy języka narząd Jacobsona, który pozwala mu uczyć się zapachu podczas smakowania jedzenia. Dotyk i słuch są dla kota najważniejszymi ze wszystkich pięciu zmysłów. Słuchanie i wąchanie to dla nich bardzo ważne przeżycie. Zmysł dotyku pozwala kotu rozpoznawać jedzenie, pomaga mu również wyczuć wroga lub ofiarę. To właśnie ten zmysł pomaga zwierzęciu komunikować się z właścicielem.
Jeśli chodzi o pięć zmysłów, ludzie mają większe możliwości niż koty. Choć może wydawać się to trudne do uwierzenia, koty domowe mają tylko trzy z pięciu ludzkich zmysłów.
